Tijdens het werken op een steiger of rolsteiger bestaat de kans dat de steiger elektrische lading opbouwt die kan worden overgedragen op de medewerkers die de steiger gebruiken. Dit fenomeen kan zich met name voordoen wanneer er werkzaamheden worden verricht in de buurt van elektriciteitsbronnen, zoals hoogspanningskabels of andere elektrische installaties. Denk bijvoorbeeld ook aan de bovenleidingen van trein, tram of trolleybus. Het aarden van een steiger houdt in dat de steiger wordt aangesloten op de grond (aarde), via een geleider.
Het aarden van een steiger of rolsteiger is een preventieve maatregel voor de veiligheid van de mensen die erop werken. Het aarden van de steiger is dan ook in bepaalde situaties, zie hierboven, noodzakelijk. In openbaar terrein moet worden geverifieerd of aarding wellicht verplicht is vanuit de overheid, de gemeente.
In de z.g. "Richtlijn steigers", artikel 4.9 wordt beschreven wat de richtlijnen zijn voor aarding. Zie: www.richtlijnsteigers.nl. Deze richtlijn is gebaseerd op bepalingen uit de NEN 1010, de NPR 5310, publicatieblad nr. 6 (Stalen steigers) en beleidsregel 74-5 (Nederlandse arbeidsinspectie)
Het verhoogd risico van opbouw van een elektrische lading, én de gevolgen hiervan, kan zich voordoen bij:
- werkzaamheden in de buurt van hoogspanningskabels, bovengronds óf ondergronds
- werkzaamheden in de buurt van elektrische installaties of schakelkasten
- werkzaamheden waarbij veel gebruik gemaakt wordt van elektrisch gereedschap op de steiger zelf
- werkzaamheden op plaatsen waar door statische elektriciteit vonkvorming kan optreden welke tot explosieve gevolgen kan leiden (ATEX)
- Steigers waarbij kans op blikseminslag aanwezig is (bijv. die boven de constructie of gebouw uitsteken)
Wanneer een steiger niet geaard is kan deze als geleider fungeren voor elektrische stromen, hetgeen levensgevaarlijke situaties kan opleveren.
Een onverwachte elektrische schok kan niet alleen lichamelijk letsel veroorzaken, maar kan ook leiden tot valpartijen met letsel tot gevolg of andere incidenten, zoals loslaten gereedschappen met gevolgen van dien.
Het aarden van een steiger kan dan ook levensreddend zijn.
De te treffen maatregelen zijn:
- Gebruik bij voorkeur accu aangedreven arbeidsmiddelen.
(< 50 V AC / < 120 V DC) - Zorg anders voor dubbel geïsoleerde, goedgekeurd en onbeschadigde elektrische arbeidsmiddelen
- Gebruik alleen NEN 3140 gekeurde industriële en onbeschadigde verlengkabels
- Zorg ervoor dat verlengkabels niet over de vloer lopen maar opgehangen zijn met z.g. S-haken
- Zorg dat de elektrisch aangedreven arbeidsmiddelen beveiligd zijn via een 30 mA aardlekschakelaar. In de bouw wordt hierin meestal voorzien door toepassing van een mobiele verdeel inrichting ( de z.g. paddenstoel)
- Plaats deze mobiele verdeel inrichting, of lasapparaten niet op een steiger, mits, onder voorwaarden beschreven in een TRA en met 300 mA aardlekbeveiliging beveiligd.
- Test dagelijks, voorafgaand aan de werkzaamheden de aardlekschakelaar(s) d.m.v. de Testknop. Lukt uit- of inschakelen niet, dan mag de installatie niet worden gebruikt en moet de aardlekschakelaar worden vervangen.
Indien aarden van de steiger vanwege omstandigheden of omgevingsfactoren toch noodzakelijk is, zorg ervoor dat dit op juiste wijze wordt uitgevoerd.
Soms moet er een nieuwe aardpen worden geslagen, soms kan de aarde verbonden worden met een bestaande aarding in de nabijheid.
Betrek specialistisch bedrijf om deze aarding tot stand te brengen en te controleren op functionaliteit. (d.m.v. metingen)
Betrek in voorkomende gevallen de gemeente, het vervoersbedrijf of het distributiebedrijf zodat duidelijk is wat hun eisen zijn ten aanzien van aarding van steigers.
Unica voorkeurleveranciers welke als specialist betrokken kunnen worden zijn:
- Jules Goossens Bliksembeveiliging
- NAB Bliksembeveiliging
- Van der Heide Bliksembeveiliging
- Hommema Bliksembeveiliging
Ga met elkaar in gesprek over het volgende:
- Gebruik je altijd de juiste arbeidsmiddelen op een steiger?
- Zijn deze dan afdoende beveiligd?
- Wist jij dat dit risico er was en welke maatregelen nodig zijn?
Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.